بررسی اثرات کاربرد کودهای پر مصرف(npk) بر صدمات مکانیکی بذر نخود در دو سطح رطوبت

نخود (cicer arietinum l.) یکی از محصولات مهم خانواده حبوبات است و نقش عمده ای در تامین پروتئین مورد نیاز کشور را دارد. با توجه به اهمیت این موضوع و همچنین بالا بودن ضایعات این محصول در کشور، ضروری است که تحقیقات بنیادی در مورد کاهش ضایعات آن انجام گیرد. ضایعات ناشی از خسارات مکانیکی به دانه نخود، بخشی از ضایعات کلی این محصول را تشکیل می دهد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر کودهای پر مصرف (نیتروژن 50 کیلوگرم در هکتار، فسفر 100 کیلوگرم در هکتار، پتاسیم 100 کیلوگرم در هکتار) و میزان رطوبت بذر در میزان صدمات وارده به بذرها تحت ضربات مختلف می باشد. تیمارها شامل رقم نخود (آرمان و آزاد)، تیمار کودی (به صورت ترکیبی n، p، k، np، nk، pk، npk و شاهد)، رطوبت بذر (15 و 8 درصد) و سرعت ضربه (10، 20 و 30 متر بر ثانیه) بود. آزمایش در شرایط مزرعه و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به ترتیب بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. در آزمایشگاه تیمارهای رطوبتی اعمال و با استفاده از یک دستگاه تست ضربه، ضربه زنی صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثرات متقابل ضربه، رطوبت، کود و رقم در سطح یک درصد بر میزان صدمات وارده معنی دار شد. بیشترین میزان صدمات مکانیکی در رقم آزاد با تیمار کودی شاهد، سرعت ضربه 30 متر بر ثانیه و رطوبت بذر 8 درصد به میزان (74 درصد) مشاهده شد. کمترین میزان صدمه دیدگی در رقم آرمان سرعت ضربه 10 متر بر ثانیه، مصرف کود پتاسیم و رطوبت 8 و15 درصد مشاهده شد. اثرات فاکتورهای مورد بررسی بر سایر صفات نظیر جوانه زنی، اندازه بذر، میزان نشت الکترولیت و درصد گیاهچه های غیر عادی معنی دار بود. بیشترین درصد گیاهچه غیرعادی در رقم آزاد، سرعت ضربه 20 متر بر ثانیه، تیمار کودی شاهد، و رطوبت بذر 15 درصد به میزان 6/73 درصد مشاهده شد. کمترین در صد گیاهچه های غیر عادی در سرعت ضربه10 متر بر ثانیه، کاربرد هر سه کود (npk)، رطوبت 15 درصد در رقم آزاد و همچنین در سرعت 20 متر بر ثانیه، تیمار کودی نیتروژن و فسفر، رطوبت 8 درصد و رقم آرمان به میزان 3/2 درصد مشاهده شد. بیشترین میزان نشت الکترولیت ها در ترکیب تیماری سرعت ضربه 30 متر بر ثانیه، تیمار کودی nk و رقم آزاد به میزان ds/cm/gr 73/0 مشاهده شد. کمترین میزان نشت الکترولیت در سرعت ضربه 10 متر بر ثانیه، تیمار کودی np در رقم آزاد به میزان ds/cm/gr 02/0 مشاهده شد. در رقم آزاد تیمارهای کودی اثر معنی داری بر طول و عرض و قطر داشتند ولی بر ارتفاع بذر اثر معنی داری نداشتند. اثر متقابل سه گانه در صفت اندازه طول و عرض بذر در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. کلمات کلیدی : صدمات مکانیکی، ضربه، جوانه زنی، کود، نخود